Overslaan en naar de inhoud gaan

Religie

De wedergeboorte van Guicciardini door Mohamed Ouaamari

"Er is geen belangrijkere godsdienst dan die van het geld." Mohamed Ouaamari heeft het met de 16de-eeuwse Ludovico Guicciardini over godsdienstvrijheid in Antwerpen. Vroeger en nu.

Lees het verhaal hier op de website of op Instagram.



Zijt gij een moslim? Leest gij de Alcoran? Ik kende volk dat naar Afrika trok om zich te onderdompelen in de Arabische taal zodat ze beter wisten wat er in dat boek van jullie stond en om tegen te argumenteren met het hoge woord van Jezus. Niet dat de woorden van jullie God wijd verspreid waren in deze contreien, we hadden al last genoeg van ketters als de calvinisten en lutheranen, dus laat staan dat de sekte van Mohammed nog voor miserie zou zorgen in mijn dagen. Vandaag moet ik met pijn in mijn hart vaststellen hoe het ware woord van God amper gepredikt wordt en het volk zijn rug heeft gekeerd naar God de Vader. In Antwerpen wordt elke heilige aanbeden en aanroepen behalve diegene die waakt over en zorgt voor deze stad.

In mijn Antwerpen had je ketters die hun eigen opvattingen hadden over God, maar zolang dit in stilte gebeurde, had je niets te vrezen. Godsdienstoorlogen zijn slecht voor handel en er is geen belangrijkere godsdienst dan die van het geld mijn beste. Zolang dat volk maar niet overdreef met hun optochten en processies, werd hun geloof oogluikend getolereerd. Dat hadden ze beter niet gedaan! In de velden van Borgerhout en Wilrijk, ver voorbij de stadsmuren, gingen tienduizenden luisteren naar de hagenpreken die het volk ophitsten tegen de kerk en zijn dienaars. Dwalende predikers met hun sissende slangentongen misleidden vele argeloze Antwerpenaren. Hun radicalisering en extremisme dreef dat volk tot waanzin en blinde razernij en goddeloze ontering van onze geliefde kathedraal. Het was het begin van het einde van de vrede in mijn Antwerpen.

Vandaag heerst er vrede in Antwerpen ondanks de aanwezigheid van vele godsdiensten. Ik hoorde dat de laatste keer dat deze stad getroffen werd door oorlog, het vooral de Joden waren die het moesten ontgelden. Een hele gemeenschap werd in het station op treinen gezet richting het oosten, waar ze vernietigd werden alsof het ging om een kudde dieren die getroffen zijn door de pest. Ook in onze tijd werden Joden vervolgd, al konden zij zich bekeren tot het Christendom en dan werd hun leven gespaard. Ze werden conversos genoemd. Zo had je er enkelen die vanuit de Iberische landen naar Antwerpen kwamen voor handel. Ik heb weet van enkelen die hun joodse religie nooit hebben opgegeven en dit in het geheim beleefden.

Toen ik door de straten van Antwerpen zwierf, merkte ik hoe Joden hun religie nu in alle openheid belijden. Zij pronken met hun eigen synagogen. Zij hebben een kenmerkende zedige klederdracht bestaande uit zwarte mantels en cirkelvormige pelshoeden die doen denken aan een vogelnest. Ze hebben eigen winkels met Hebreeuwse opschriften waar ze uitsluitend joodse waren verhandelen. En hun kinderen fietsen vrolijk en zonder angst voor enig gevaar door de straten.

En ook jullie moslims hebben hele wijken buiten de vroegere stadsmuur waar onleesbare Arabische geschriften de ramen versieren. Op vrijdag stromen de moskeeën, op het eerste gezicht woonhuizen zonder pracht en praal, vol met gelovigen van alle afkomsten. En de lange autostoeten bij jullie huwelijksfeesten lijken soms op een bezetting van de stad!

En de kerken? Die staan leeg en hier en daar worden ze gesloten. En in degene waar nog gebeden wordt tot God de vader, komen nog enkelingen. Grijsaards die met moeite een stap vooruit gezet krijgen. En soms wat volk uit Afrika, Polen of gevluchte minderheden uit Arabië.

Ach, zolang we elkaars kop niet inslaan is het goed zeker?

Museum Plantin-Moretus

Unesco werelderfgoed

Slogan icons

Meld je aan voor de nieuwsbrief